گیمبال چیست؟ مونوپاد یا تری پاد یا گیمبال؟ کدام را بخریم؟

اگر فیلم‌بردار و عکاس باشید حتما زیاد با استابلایزر گوشی یا گیمبال سر و کله زده‌اید. اما اگر سر رشته‌ای در این حرفه‌ها ندارید و فقط از عکس‌های باکیفیت لذت می‌برید لازم است که گیمبال موبایل را بشناسید.

اول از همه بهتر است تکلیف این دو کلمه را روشن کنیم. بسیاری از افراد درک درستی از تفاوت گیمبال و استابلایزر ندارند و این دو را به جای هم به کار می‌برند. در حالی که در واقع گیمبال فقط نوع خاصی از استابلایزر است.

وقتی می‌خواهید در حین حرکت فیلم برداری کنید یا لرزش‌های ناخواسته را از فیلمبرداری حذف کنید، نیاز به دستگاهی دارید که این لرزش ها را بگیرد. کلمه استابلایزر Stabilizer به تنهایی به معنای ثابت کننده است. استابلایزر دوربین یکی از پرکاربرد ترین لوازم جانبی دوربین عکاسی و گوشی موبایل به شمار می‌رود که به عنوان لرزشگیر به دوربین نصب می‌شود. این پایه می‌تواند تکان‌های ناخواسته که در اثر حرکت یا لرزش دست رخ می‌دهند را جذب کند.

استابلایزرها عموما نیاز به بالانس شدن دارند و باید بسته به وزن دوربین انتخاب شوند. بسیاری از ما به اشتباه فکر می‌کنیم که استابلایزرهای سنگین حرفه‌ای‌تر هستند، پس باید بدون توجه به وزن دوربینی که داریم مستقیما برویم سراغ سنگین‌ترین استابلایزر موجود در بازار! اما بهتر است قبل از خرید استابلایزر دوربین این را فراموش نکنید که لرزشگیرهای خیلی سنگین می‌توانند به فیلمبرداری شما آسیب بزنند. پس برای دوربین‌ها و گوشی‌های کم وزن به دنبال استابلایزر حرفه‌ای سبک‌ بگردید.

در این مقاله می‌خواهیم به سوالات زیر پاسخ دهیم:

4. گیمبال یا مونوپاد یا تریپاد؟ به کدام نیاز دارم؟

در حین حرکت دوربین را ثابت نگه دارید

چیزی که بیشتر از همه در مورد استابلایزر موبایل می‌شنویم این است که کیفیت فیلم برداری را بالا می‌برد و شما را به یک عکاس حرفه‌ای تبدیل می‌کند! اما صحبت‌های زیادی در مورد انواع استابلایزر و کار با آن‌ها وجود ندارد. بنابراین قبل از اینکه برای خرید استابلایزر حرفه ای هزینه کنید بیایید در مورد انواع مختلف استابلایزر دوربین صحبت کنیم.

استابلایزر دستی

به هر نوع Stabilizer که دارای گیمبال سه محوره یا vest نباشد دستی می‌گویند. این نوع از استابلایزرها تماما توسط خود فیلمبردار تنظیم و کنترل می‌شوند به همین دلیل ارزان‌تر هم هستند. اگر لرزش دستتان زیاد است یا در بالانس کردن خیلی حرفه‌ای نیستید بهتر است دنبال استابیلایزری باشید که اتوماتیک‌ عمل کند.

یادتان نرود که قبل از خرید استبلایزر باید ظرفیت وزن آن را چک کنید.

استابلایزر گیمبال 3 محوره

جواب: گیمبال در واقع نوعی استابیلایزر با پایه چرخان است. دوربینی که روی این پایه قرار می‌گیرد می‌تواند مستقل از حرکات فیلم بردار حول یک محور مشخص بچرخد.

قبل از اینکه به توضیح مفصل سوال گیمبال چیست بپردازم می‌خواهم به یک نکته اشاره کنم و آن تلفظ گیمبال است. تلفظ گیمبال به صورت غلط مصطلح درآمده و بسیاری از افراد آن را گِیمبال (Geymbal) می‌خوانند، در حالی که تلفظ درست آن گْیمبال (Gimbal) است.

افراد معمولا در هنگام خرید گیمبال موتوردار بودن (اتوماتیک) و باتری خور (شارژی) بودن آن را بررسی می‌کنند. به همین دلیل می‌توان گیمبال ها را به دو دسته زیر تقسیم بندی کرد:

کار با هر دو دسته از این استابلایزر ها آسان است و شما می‌توانید در عرض 15 دقیقه گیمبال را نصب و تنظیم کنید. لازم به ذکر است که اگر استابلایزر شما موتوردار باشد می‌توانید سفتی آن را هم تنظیم کنید تا در هنگام کار کنترلش راحت‌تر باشد.

همانطور که گفتیم گیمبال ها 3 محور اصلی دارند که با اسم Pitch، Yaw و Roll شناخته می‌شوند. دوربین یا گوشی موبایل شما می‌تواند حول این سه محور بچرخد و تکان‌های اضافی دوربین را خنثی کند.

محور Pitch یا Tilt: برای کنترل حرکات بالا و پایین. بدین ترتیب زمانی که بخواهید بدون تار شدن لنز و لرزش دست از یک جسم در حال سقوط فیلم بگیرید این محور به کمک‌تان می‌آید.

محور Yaw یا Pan: برای کنترل حرکات به راست و چپ. به طور مثال وقتی سوژه فیلم برداری ماشینی است که در خط افق حرکت می‌کند.

محور Roll یا Dutch Angle: برای فیلم برداری از نمای کج. در این حالت دوربین در موازات با زمین نیست و از تراز خارج است.

همانطور که می‌بینید این سه محور می‌توانند به طور کلی همه زوایای حرکت دوربین را پوشش دهند. با وجود گیمبال سه محوره، اگر دوربین در هر جهتی دچار لرزش شود خیال‌مان از بابت تصویر راحت خواهد بود.

از جمله مزیت‌هایی که گیمبال نسبت به استابلایزر های سینمایی دارد این است که بسیار سبک‌تر است. وزن کم این استابلیزر گیمبال فشار زیادی به شما نمی‌آورد و بیشتر کار را هم خودش انجام می‌دهد.

از بین سه نوع استابلایزری که در این مقاله بررسی می‌شوند گیمبال‌ها مناسب گوشی‌های موبایل بوده و کاربرد شخصی بسیار بیشتری دارند. خصوصا انواع اتوماتیک موتوردار گیمبال که به راحتی و با فشردن یک کلید تراز می‌شوند.

استابلایزر مکانیکی جلیقه دار

آخرین مورد از انواع استابلایزر دوربین Vest Stabilizer ها هستند. از آنجایی که ممکن است این مورد با مورد قبلی اشتباه گرفته شود، برای روشن کردن باید دوباره به گیمبال ها رجوع کنیم.

در مورد قبل گفتیم که گاهی گیمبال ها روی تجهیزات دیگر نصب می‌شوند تا آن را ثابت نگه دارند. این لوازم در واقع به گیمبال مجهز شده‌اند نه اینکه به طور پیش‌فرض آن را داشته باشند. اما اگر گیمبال بخشی از اجزای سازنده یک سیستم لرزش گیر باشد و به صورت پیش فرض درون آن به کار رفته باشد، آن را سیستم Vest Stabilizer می‌نامیم.

به طور کلی اجزاء تشکیل دهنده یک وست استابلایزر به ترتیب زیر است:

همانطور که مشخص است این استابلایزر جلیقه دارد و فیلم بردار می‌تواند آن را بپوشد. استابلایزر جلیقه دار حرفه‌ای‌ترین نوع از لرزش گیرها بوده و معمولا در سینما و برای کار با دوربین‌های سطح بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. دقت این گیمبال ها به حدی بالاست که بعضی از آن‌ها می‌توانند دوربین‌های خیلی سبک را نیز به خوبی بالانس کنند.

دلیل کارایی بالای استابلایزرهای جلیقه دار یا هر استابلایزر وزنه ای دیگری در مرکز ثقل آن‌هاست. بعضی از دوربین های سینمایی با مانیتور و لنز و باتری نزدیک به 30 کیلوگرم وزن دارند که حمل دستی آن‌ها را در تمام طول فیلمبرداری تقریبا غیر ممکن می‌کند.

کاری که استبلایزر های حرفه ای می‌کنند این است که مرکز ثقل کل سیستم را از روی دوربین به وزنه‌ها منتقل می‌کنند تا فیلمبردار اذیت نشود. در واقع فیلمبردار با پوشیدن جلیقه، وزن دستگاه را در کل بالا تنه‌اش پخش می‌کند تا بتواند آزادانه حرکت کند.

اکثر این استابلایزرها تماما مکانیکال بوده و بدون باتری کار می‌کنند، بنابراین دیگر با مشکل خالی کردن شارژ باتری رو به رو نیستیم. اما از سوی دیگر به دلیل وزن بالایی که دارند نیاز است که اپراتور دستگاه هر چند دقیقه یک بار استراحت کند.

گیمبال یا مونوپاد یا تریپاد؟ کدام را بخریم؟

همین که بسیاری از ما تفاوت گیمبال و استابلایزر را نمی‌دانیم سبب می‌شود تا آن را با بقیه لوازم جانبی عکاسی مانند مونوپاد و تریپاد اشتباه بگیریم. بخش آخر مقاله هم به بررسی تفاوت های گیمبال و مونوپاد و تریپاد اختصاص دارد. اصولا گیمبال و مونوپاد دارای کاربردهای کاملا متفاوتی هستند که در ادامه به آن می‌پردازیم.

در مورد گیمبال در بالا مفصل توضیح داده‌ایم، لذا به طور خلاصه باید گفت که اگر به دنبال یک استابلایزر دوربین هستید که جلوی لرزش دستتان را بگیرد و از تار شدن تصاویر جلوگیری کند سراغ گیمبال بروید. مونوپاد و تری پاد هیچ کدام قدرت استیبل کردن و تراز نگه داشتن دوربین شما را ندارند بلکه فقط مانند استند عمل می‌کنند.

تری پاد در واقع یک استند تاشو با سه پایه است که می‌تواند دوربین را در جای خود ثابت نگه دارد. بسیاری از عکاسان حیات وحش از تری پاد استفاده می‌کنند. شما می‌توانید دوربین عکاسی و حتی گیمبال موتوردار خود را روی این سه پایه نصب کنید و عکس‌های محشر بگیرید.

اما اگر به عکاسی ماکرو و استیل لایف علاقه‌مندید، مکان قرارگیری دوربین و ثابت بودن آن خیلی برای کارتان اهمیت دارد. مثلا اگر بخواهید در شب عکس برداری با سرعت شاتر پایین انجام دهید، دوربین باید کاملا در جای خود ثابت شود و این کار تنها با کمک سه پایه تری پاد ممکن است.

اگر عاشق ماجراجویی و عکس برداری از طبیعت هستید و نمی‌توانید وسایل سنگین با خودتان حمل کنید، مونوپاد دوربین کارتان را راه می‌اندازد. در عکاسی ماجراجویی شما ممکن است با هر شرایطی رو به رو شوید از آنجایی که دوربین خودش به اندازه کافی سنگین‌ است باید سبک سفر کنید. مونوپادها سبک‌ترند و قابلیت حمل به هر جایی را دارند. به علاوه بعضی از مدل‌های مونوپاد دارای سه پایه کوچکی در انتها می‌باشد که به گرفتن عکس‌های ایستاده کمک می‌کند.

- مناسب فیلم برداری و عکس برداری (سلفی و غیرسلفی)

- پایداری کمتر نسبت به تریپاد (به دلیل سه پایه نبودن)